Tertium autem omnibus aut maximis rebus iis, quae secundum naturam sint, fruentem vivere. Unum est sine dolore esse, alterum cum voluptate. Nihil opus est exemplis hoc facere longius. Sapiens autem semper beatus est et est aliquando in dolore; Sin dicit obscurari quaedam nec apparere, quia valde parva sint, nos quoque concedimus; Haec quo modo conveniant, non sane intellego. Nihil enim hoc differt. Sed erat aequius Triarium aliquid de dissensione nostra iudicare. Polycratem Samium felicem appellabant.
Piso, familiaris noster, et alia multa et hoc loco Stoicos irridebat: Quid enim? Tum ille: Tu autem cum ipse tantum librorum habeas, quos hic tandem requiris? An est aliquid per se ipsum flagitiosum, etiamsi nulla comitetur infamia? Tubulum fuisse, qua illum, cuius is condemnatus est rogatione, P. Egone non intellego, quid sit don Graece, Latine voluptas? Ut nemo dubitet, eorum omnia officia quo spectare, quid sequi, quid fugere debeant? Dic in quovis conventu te omnia facere, ne doleas.
Atque adhuc ea dixi, causa cur Zenoni non fuisset, quam ob rem a superiorum auctoritate discederet. Quid turpius quam sapientis vitam ex insipientium sermone pendere? Quae fere omnia appellantur uno ingenii nomine, easque virtutes qui habent, ingeniosi vocantur. Utinam quidem dicerent alium alio beatiorem! Iam ruinas videres. Dat enim intervalla et relaxat. Tollitur beneficium, tollitur gratia, quae sunt vincla concordiae. Tum Piso: Atqui, Cicero, inquit, ista studia, si ad imitandos summos viros spectant, ingeniosorum sunt; Unum est sine dolore esse, alterum cum voluptate.
In ipsa enim parum magna vis inest, ut quam optime se habere possit, si nulla cultura adhibeatur. Atque his de rebus et splendida est eorum et illustris oratio. Scientiam pollicentur, quam non erat mirum sapientiae cupido patria esse cariorem. Quae fere omnia appellantur uno ingenii nomine, easque virtutes qui habent, ingeniosi vocantur. Estne, quaeso, inquam, sitienti in bibendo
voluptas? Si longus, levis;
Et non ex maxima parte de tota iudicabis? Inscite autem medicinae et gubernationis ultimum cum ultimo sapientiae comparatur. Quae cum praeponunt, ut sit aliqua rerum selectio, naturam videntur sequi; An, partus ancillae sitne in fructu habendus, disseretur inter principes civitatis, P. Deinde disputat, quod cuiusque generis animantium statui deceat extremum. Iam in altera philosophiae parte. Quodsi, ne quo incommodo afficiare, non relinques amicum, tamen, ne sine fructu alligatus sis, ut moriatur optabis. At enim, qua in vita est aliquid mali, ea beata esse non potest. Traditur, inquit, ab Epicuro ratio neglegendi doloris.
Sed ad bona praeterita redeamus. Suam denique cuique naturam esse ad vivendum ducem. Semper enim ita adsumit aliquid, ut ea, quae prima dederit, non deserat.
Sic enim censent, oportunitatis esse beate vivere. Eiuro, inquit adridens, iniquum, hac quidem de re; Quid iudicant sensus? Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur. Sed vobis voluptatum perceptarum recordatio vitam beatam facit, et quidem corpore perceptarum. Quid enim de amicitia statueris utilitatis causa expetenda vides. In quo etsi est magnus, tamen nova pleraque et perpauca de moribus. Satisne ergo pudori consulat, si quis sine teste libidini pareat?
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Sed haec nihil sane ad rem; Ratio enim nostra consentit, pugnat oratio. Haec quo modo conveniant, non sane intellego. Quem Tiberina descensio festo illo die tanto gaudio affecit, quanto L. Duo Reges: constructio interrete. Ut nemo dubitet, eorum omnia officia quo spectare, quid sequi, quid fugere debeant? Egone non intellego, quid sit don Graece, Latine voluptas? Si enim ad populum me vocas, eum.
Expectoque quid ad id, quod quaerebam, respondeas. Negat enim summo bono afferre incrementum diem. An vero displicuit ea, quae tributa est animi virtutibus tanta praestantia? Hoc non est positum in nostra actione.
Prodest, inquit, mihi eo esse animo. Itaque contra est, ac dicitis;
Placet igitur tibi, Cato, cum res sumpseris non concessas, ex illis efficere, quod velis? Cum id fugiunt, re eadem defendunt, quae Peripatetici, verba. Hoc dixerit potius Ennius: Nimium boni est, cui nihil est mali. His similes sunt omnes, qui virtuti student levantur vitiis, levantur erroribus, nisi forte censes Ti. Omnia contraria, quos etiam insanos esse vultis. Isto modo ne improbos quidem, si essent boni viri. Nec vero pietas adversus deos nec quanta iis gratia debeatur sine explicatione naturae intellegi potest. Parvi enim primo ortu sic iacent, tamquam omnino sine animo sint. Bonum incolumis acies: misera caecitas.